Hava Kalitesi Ölçümü

Hava Kalitesi – Anlık Gaz Ölçümü

Bazı sektörlerde yapılan işlemlerden kaynaklı havanın kalitesi bozulmaktadır. Havada gazlar belli miktarda bulunabilmektedir. Belirlenmiş miktarın üzerinde bulunulduğunda havada ciddi oranda kirletici olarak bulunmakta ve çalışan sağlığını önemli derecede riske atmaktadır. Çalışanlar için hava kalitesi uygunluğu iş hijyeni ortam ölçümleri anlık gaz ölçümü ile belirlenmektedir.

Çalışma ortamında İş Hijyeni hava kalitesi ölçümü için kapsamdaki parametreler,

Oksijen
Karbonmonoksit
Hidrojen Sülfür
Metan

İş hijyeni kapsamında hava kalitesi ölçüm metodları NIOSH 6604, NIOSH 6601 standartlarının gerekliliklerine göre belirlenmektedir.

NIOSH’un tehlike durumlarını dikkate alarak kapalı alanlarda mevcut olabilecek havadaki oksijen miktarı A, B, C olmak üzere 3 sınıfta sıralanmıştır. Ayrıca tutuşabilirlik ve zehirleyicilik (toksiklik) oranlarına göre de bir sınıflandırma yapılmıştır.

Kapalı Alan Sınıflandırması

	Özellikler	Oksijen	Tutuşma Özelliği	Zehirleyicilik
A Sınıfı	Ciddi hayati tehlike	O2≤%16 ya daO2≥% 25	En küçük tutuşma değerinin %20’si yada fazlası	Çok Ciddi hayati tehlike
B Sınıfı	Tehlikeli, ancak ciddi hayati tehlike yok	%16.1< O2<%19.4%21,5< O2<%25	En küçük tutuşma değerinin %10’u ile%19’u arası	Zehirleme değerinden daha yüksek*
C Sınıfı	Potansiyel Tehlike	%19.5< O2<%21.4	En küçük tutuşma değerinin %10’u ya da daha azı	Zehirleme değerinden daha düşük*

Kaynak: US Department of Health an Human Services-NIOSH, Worker Deaths in Confined Spaces,1994,s.8

* 29 CFR Part 1910 Numaralı Standartta Yer Alan Referans Değerler

Kapalı ortamlarda oksijen eksikliğine sebep olan boğucu gazlar genel olarak iki sınıfta incelenebilir.

Basit boğucu gaz; Metan
Kimyasal boğucu gaz; Karbonmonoksit, Hidrojen Sülfür

Basit boğucu gazlar ortamdaki oksijenin azalmasına sebep olmaktadır. Kimyasal boğucu gazlar ise daha çok ortamı zehirli bir havaya çevirip insan sağlığı üzerinde hayati tehlikeler oluşturur.

Zehirli ortamlarda en çok karşılaşılan gazları karbon monoksit (CO), Hidrojen sülfür (H₂S) sıralanabilir. Bu tür gazlar ortamda bulunan kimyasal maddelerin tepkimeye girmesiyle ortaya çıkar ve ortamda oksijeni azaltırlar.

Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışımına patlayıcı ortam denir. Metan gazı patlayacı madde olarak tanımlanmakta ve alt üst değerleri bulunmaktadır.