25 Nisan 2013 Tarihinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin Tablo 1, Tablo 2 ve Tablo 3’te bulunan ekipmanların yönetmelikte belirtildiği sürelerde periyodik kontrolünün yapılması işveren ve veya vekilinin zorunluluğudur.
İçerisinde en az 0,5 bar basınç ihtiva eden kaplara basınçlı kap denilmektedir. Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir. Günümüzde basınçlı kaplar üretimin her alanında kullanılmaktadır. Aşağıda sıralanmış şekilde basınçlı kap örnekleri verilmiştir:
- Endüstriyel Otoklav
- Basınçlı Hava Tankı
- Kompresör Hava Tankı
- Hidrofor/Genleşme Tankı
- Boyler/Akümülasyon Tankı
- Buhar Kazanı
- Kalorifer/Sıcak Su Kazanı
- Kızgın Yağ Kazanı
- Boyama Kazanı
Trakya laboratuvar olarak yukarıda yazılı olan bütün ekipmanlarda Türkak akreditasyonumuz bulunmaktadır. Bir ekipmanın periyodik kontrolünde Türkak akreditasyonunun bulunması demek o firmada çalışan periyodik kontrol enspektörünün, ekipmanlarınızı Türkak tarafından onaylanmış şekilde kontrol yapacağı anlamına gelmektedir. Günümüzde bulunan birçok periyodik kontrol firmasından bizi ayıran en önemli fark Türkak akreditasyon kapsamımızdır.
Yapılan muayeneler sırasında oluşabilecek iş kazaları ve üretimi aksatacak eksiklikler ayrıntılı bir biçimde raporlanarak firmaya teslim edilmektedir. Yani periyodik kontrollerin yapılması, kanunen bir zorunluluk olması haricinde, işletmelerin güvenli ve sürekli üretim yapması açısından önemli bir husustur.
1. Endüstriyel Otoklav Periyodik Kontrolü
Endüstriyel otoklavlar içerindeki basınçlı buhar ile ürünlere istenilen boyutların verilmesi veya sterilizasyon yapılmasını sağlayan basınçlı kaplardır.
Periyodik muayenesi sırasında yapılan test ve kontroller aşağıda görüldüğü gibidir.
1. Önceki kontrol raporu var mı? Eksikler giderilmiş mi?
2. Kapasite, etiket bilgileri ve kullanma talimatı uygun mu?
3. Sicil kartı ve bakım dosyası mevcut mu? Güncel mi?4. Manometre çalışıyor ve uygun mu? (Otoklav üzerinde, sterilizasyon odasının basıncını ve otoklav vakum yaparken oluşan vakumu gösterecek manometreler ile buhar jeneratöründeki buhar basıncını gösterecek, işletme basıncının en az iki katını gösteren ve işletme basıncı kırmızı renkle belirlenmiş ve dikey şekilde bağlanmış, kolayca okunabilecek büyüklükte en az birer manometre olup olmadığı kontrol edilir.)
5. Kaynak dikişleri uygun mu? Tank üzerinde yama kaynağı var mı?
6. Otoklav yüzeylerinde ezilme, korozyon ve deformasyon var mı?
7. Blöf vanası çalışıyor ve uygun mu?
8. Basınç ayarı (Sisteme buhar sağlayan cihazdan istenilen maksimum basıncın sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilir.)
9. Vakum kontrolü (Otoklavda sterilizasyon odasına buhar vermek veya vakum yaptırmak çok çıkışlı bir vana yardımı ile veya ayrı ayrı vanalarla sağlanmalıdır. Buhar jeneratörü ile sterilizasyon odası birbirine doğrudan bağlanmamalıdır.)
10. Vakumlu otoklavlarda, bir vakum sistemi ile hava girişinde steril filtrasyon yapacak bir filtre bulunuyor mu?
11. Kapak contaları uygun mu? Buhar sızdırmazlığı ve basınç dayanıklığı sağlanıyor mu? (Otoklavın kapak contaları vulkanize edilmiş, ısıya dayanıklı kauçuk, sentetik kauçuk veya polikloroprenden yapılmış olmalıdır.)
12. Emniyet ventilleri çalışıyor ve uygun mu? (Otoklav üzerinde doğrudan doğruya ve dikey durumda bağlanmış en az bir adet emniyet ventili olup olmadığı kontrol edilir.)
13. Termometre çalışıyor ve uygun mu?
14. Sıcaklık ayarı (Sterilizasyon odasında 100 ºC ile 140 ºC arasında istenen değer sağlanabilmelidir.)
15. Zamanlayıcı kontrolü (Otoklavın üzerinde sterilizasyon süresini ayarlamak için en az 0-60 dk. aralığında ayarlanabilen bir zamanlayıcı olmalıdır.)
16. Buhar jeneratörü ile beslenen otoklavlarda, jeneratör otoklavın kapasitesine uygun mu?
17. Buhar jeneratörlü otoklavlarda, buhar jeneratöründeki su seviyesini gösteren bir tertibat mevcut mu?
18. Su seviyesinin belirli bir seviyeden düşük olması halinde ısıtıcıların devreden çıkmasını sağlayan ve bu durumu ses ve ışıkla belirten bir tertibat bulunuyor mu?
19. Otoklavdaki elektrik tertibatları, her türlü elektrik atlamasına ve kaçağına meydan vermeyecek şekilde izole edilmiş mi?
Basınçlı Kap Emniyet valfi (x1,1) (Emniyet ventilleri test düzeneğine veya otoklav üzerindeki yerlerine montajı yapılarak işletme basıncının 1,1 katında çalışıp çalışmadıkları kontrol edilir. Emniyet ventili kontrolü otoklav üzerinde yapılıyorsa hiçbir zaman kazan yeniden test basıncına çıkarılamaz.)
Hidrostatik Test (x 1,5) (Otoklavın, brülör ve diğer elemanların elektrik bağlantıları ana şalterden kapatılır. Akışkan su sıcaklığı 50º C’nin altına düşürülmüş olan otoklavın bütün bağlantıları körlenerek otoklav içerisi tamamen su ile doldurulur. Test manometresi ve test pompası otoklava bağlanarak, test basıncı olan işletme basıncının 1,5 katına çıkartılır. Otoklav manometreleri ile test manometresi karşılaştırılarak otoklav üzerindeki manometrelerin doğru basınç değerlerini gösterip göstermedikleri kontrol edilir. 30 dk. içerisinde sızıntı, terleme ve kaçağın olup olmadığı kontrol edilir. Hidrostatik basınç testi sonunda otoklav basıncı yavaş yavaş ve kontrollü bir şekilde düşürülür.)
2. Basınçlı Hava Tankı Periyodik Kontrolü
Basınçlı havayı içinde depolayarak basınç dalgalanmalarını engelleyen kaplardır. 0,5 bardan fazla basınç içeren tankların periyodik kontrolü zorunludur.
Periyodik kontrol sırasında yapılan test ve kontroller aşağıda görüldüğü gibidir.
1. Önceki kontrol formu var mı? Eksikler giderilmiş mi?
2. Kapasite, etiket bilgileri ve kullanma talimatı uygun mu?
3. Sicil kartı ve bakım kayıtları mevcut mu?
4. Genel görünüş ve uyarı levhaları, yangın söndürme tüpü kontrolü
5. Techizat ve bağlantı durumu, tank sabitleme civataları var mı?
6. Manometre çalışıyor ve uygun mu? (Hava tankı üzerinde işletme basıncının en az iki katını gösteren ve işletme basıncı kırmızı renkle belirlenmiş ve dikey şekilde bağlanmış, kolayca okunabilecek büyüklükte en az bir manometre olup olmadığı ve doğru çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.)
7. Emniyet ventili çalışıyor ve standartlara uygun mu? (Hava tankı üzerinde doğrudan doğruya ve dikey durumda bağlanmış en az bir adet emniyet ventili olup olmadığı kontrol edilir. İşletme basıncının 1.1 katına ayarlı durumda mı?)
8. Basınç ayar otomatiği çalışıyor ve uygun mu?
9. Blöf vanası çalışıyor ve uygun mu?
10. Kompresör çıkışında çek valf var mı ve uygun mu?
11. Ayırıcı (seperatör) var mı ve çalışıyor mu?
12. Hava tankı patlamalara karşı dayanıklı bir bölmede mi?
13. Kompresör-hava tankı dairesindeki; basınçlı boru hava tesisatı, duvar ve tavan bağlantıları sağlam mı?
14. Tank üretim tekniği uygun mu? (Hava tankı yüzeylerinde ezilme ve deformasyon olup olmadığı ve tank malzemesinde çapak, katmer, tufal gibi malzeme kusurlarının olup olmadığı kontrol edilir.)
15. Kaynak dikişleri uygun mu? (Kaynak dikişlerinin uygunluğu, tank üzerinde yama kaynağı
olup olmadığı ve tank üzerinden bir noktada ikiden fazla kesişen kaynak dikişinin olup olmadığı
kontrol edilir.)
16. Flanş, conta, temizleme kapağı, kontrol deliklerinin durumu uygun mu?
17. Kompresör çıkış boruları çevresinde yanıcı, patlayıcı ve parlayıcı maddeler var mı?
Emniyet Valfi (x 1,1) (Emniyet ventili hava tankı üzerindeki yerine bağlanarak işletme basıncının 1,1 katında çalışmaya (açmaya) başlayıp başlamadığı kontrol edilir.)
Hidrostatik Test (x 1,5) (Kompresör ve hava tankı elektrik bağlantıları ana şalterden kapatılır. Hava tankı üzerindeki emniyet ventili ve diğer bağlantılar körlenir. Hava tankı içerisinde hava kalmayacak şekilde soğuk su ile doldurulur.
Test pompası ve test manometresi hava tankına bağlanarak hava tankı test basıncına yavaş ve kademeli olarak çıkartılır. Hava tankı test basıncı olan işletme basıncının 1,5 katına yavaş ve kademeli olarak çıkartılır. Hava tankı test basıncında en az 30 dk. süre ile bekletilerek Hava tankı üzerinde sızıntı, terleme, deformasyon kontrolü yapılır. Basınç yavaş ve kademeli olarak düşürülür.)
3. Hidrofor Tankı ve Genleşme Tankı Periyodik Kontrolü
Hidrofor tankı isminden de anlaşılacağı üzere suyun depolandığı tanktır. Bu tankları normal su depolarından ayıran en önemli özellikleri atmosfere açık olmayışlarıdır. İçerisinde bulunan basınçlı hava sayesinde basınçlı suyun depolanmasını sağlamaktadır.
Genleşme tankı yapı olarak hidrofor tankının aynısıdır. Genleşme tankı ve hidrofor tankını birbirinden ayıran, sisteme takılma amaçlarıdır. Hidrofor tankı basınçlı suyu depolamak amacıyla kullanılırken, genleşme tankı sistemde oluşan genleşmelerin giderilmesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır ve çoğu zaman ısıtma sistemlerinde kullanılmaktadır.
Hidrofor tankı ve genleşme tankı periyodik kontrol sırasında yapılan test ve kontroller aşağıda görüldüğü gibidir.
1. Önceki kontrol formu var mı? Eksikler giderilmiş mi?
2. Hidrofor sicil kartı ve bakım dosyası var mı? Güncel mi?
3. Manometre çalışıyor ve uygun mu? (Hidrofor tankı üzerinde işletme basıncının en az iki katını gösteren ve işletme basıncı kırmızı renkle belirlenmiş ve dikey şekilde bağlanmış, kolayca okunabilecek büyüklükte en az bir manometre olup olmadığı kontrol edilir.)
4. Emniyet ventili çalışıyor ve standartlara uygun mu? (Hidrofor tankı üzerinde doğrudan doğruya ve dikey durumda bağlanmış en az bir adet emniyet ventili olup olmadığı kontrol edilir.)
5. Basınç ayar otomatiği çalışıyor ve uygun mu?
6. Blöf vanası çalışıyor ve uygun mu?
7. Tağdiye cihazı bağlantısı uygun mu?
8.1 Kaynak dikişleri uygun mu? (Tank üzerinde yama kaynağı olup olmadığı ve tank üzerinde bir noktada ikiden fazla kesişen kaynak dikişinin olup olmadığı kontrol edilir.)
8.2 Hidrofor tankında malzeme kusuru var mı? (Tank malzemesinde çapak, katmer, tufal ve karıncalanma gibi malzeme kusurlarının olup olmadığı kontrol edilir.)
8.3 Hidrofor tankında kalıcı deformasyon var mı? (Hidrofor tankı yüzeylerinde ezilme ve deformasyon olup olmadığı kontrol edilir.)
9. Techizat bağlantı durumu, tank sabitleme civataları var mı?
10. Pompaların çalışmasında ses ve vuruntu oluşuyor mu?
11. Pompa çıkış boruları çevresinde yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler var mı?
12. Hidrofor pompasının herhangi bir tehlike anında uzak bir yerden durdurulması sağlanmış mı?
13. Hidrofor tankı besleme suyu üzerinde çek valf var mı?
Emniyet Valfi (x 1,1) (Emniyet ventili Hidrofor tankı üzerindeki yerine bağlanarak işletme basıncının 1,1 katında çalışmaya (açmaya) başlayıp başlamadığı kontrol edilir.)
Hidrostatik Test (x 1,5) (1/2 Saat) (Hidrofor tankı elektrik bağlantıları ana şalterden kapatılır. Hidrofor tankı üzerindeki emniyet ventili ve diğer bağlantılar körlenir. Hidrofor tankı içerisinde hava kalmayacak şekilde soğuk su ile doldurulur. Test pompası ve test manometresi Hidrofor tankına bağlanarak Hidrofor tankı test basıncı olan işletme basıncının 1,5 katına yavaş ve kademeli olarak çıkartılır. Hidrofor tankı test basıncında en az 30 dk. süre ile bekletilerek Hidrofor tankı üzerinde sızıntı, terleme, deformasyon kontrolü yapılır. Basınç yavaş ve kademeli olarak düşürülür.)
4. Boyler/Akümülasyon Tankı Periyodik Kontrolü
Boyler tankı veya diğer ismiyle akümüslasyon tankı içirisinde bulunan serpantinler sayesinde soğuk suyu sıcak suya çevirip işletmeye sunmaktadır.
Boyler tankı veya akümülasyon tankı periyodik kontrol sırasında yapılan test ve kontroller aşağıda görüldüğü gibidir.
1. Önceki kontrol formu var mı? Eksikler giderilmiş mi?
2. Kapasite, etiket bilgileri ve kullanma talimatı uygun mu?
3. Sicil kartı ve bakım kayıtları mevcut mu?
4. Genel görünüş ve uyarı levhaları, yangın söndürme tüpü kontrolü
5. Teçhizat ve Bağlantı Durumu, Tank Sabitleme civataları
6. Manometre çalışıyor ve uygun mu?
7. Güvenlik (Emniyet) ventili çalışıyor ve uygun mu?
8. Basınç Ayar Otomatiği çalışıyor ve uygun mu?
9. Blöf vanası çalışıyor ve uygun mu?
10. Basınçlı kap çıkışında çekvalf var mı, çalışıyor mu?
11. Ayırıcı (separatör) var mı, çalışıyor mu?
12. Basınçlı Kap patlamalara karşı dayanıklı bir bölmede mi?
13. Tank üretim tekniği uygun mu?
14. Kaynak dikişleri uygun mu?
15. Testte kaçak, deformasyon durumu? Flanş, Conta, Kapak durumu
16. Tağdiye cihazı bağlantısı tekniğe uygun mu?
Emniyet Valfi (x 1,1)
Hidrostatik Test (x 1,5) (1/2 Saat)
5.Buhar Kazanı Periyodik Kontrolü
Buhar kazanı ismimden de anlaşılacağı üzere işletmenin buhar ihtiyacını karşılayan kazandır. Buhar işletmelerde, ısıtma, kaynatma, nemlendirme, vb. birçok alanda kullanıldığı için, kilit noktadadır.
Buhar Kazanı periyodik kontrol sırasında yapılan test ve kontroller aşağıda görüldüğü gibidir.
1. Önceki kontrol formu var mı? Eksikler giderilmiş mi?
2. Kapasite, etiket bilgileri ve kullanma talimatı uygun mu?
3. Sicil kartı ve bakım kayıtları mevcut mu?
4. Kazan Operatör Belgesi var mı?
5. Genel görünüş ve uyarı levhaları
6. Kazan dairesinin konut hacimleri altına, üzerine ve bitişiğine kurulup kurulmadığı?
7. Kazan dairesinin biri dışa açılan en az iki karşılıklı ve yangına dayanıklı kapısının varlığı?
8. Kazan dairesi zemininde su toplanmayacak şekilde yer gideri ve yer süzgecinin varlığı ve işlerliği?
9. Kazan dairesi doğal ve/veya cebri havalandırmasının uygun olup olmadığı kontrolü?
10. Kazan dairesinde yeterli cins ve miktarda yangın söndürme cihazı var mı?
11. Kazan dairesinde parlayıcı patlayıcı ve yanıcı malzemelerin var mı?
12. Kazan dairesi aydınlatmaları ve elektrik tesisatının gözle genel kontrolü?
13. Kazan ve brülörün yerden en az 20 cm yükseklikte sağlam bir kaide üzerinde olup olmadığı kontrolü?
14. Kazan bacası temizliğinin düzenli yapılıp yapılmadığı ve kayıt altına alınıp alınmadığının kontrolü?
15. Kazanların bacaya en yakın yoldan bağlanıp bağlanmadığı kontrolü?
16. Duman bacası temizleme kapağı var mı?
17. Kazan bacasına emniyetli ulaşımın sağlanıp sağlanmadığı ve kazan bacasında koruma şapkasının olup olmadığı kontrolü?
18. Gaz yakıtlı Kazan dairesinde gaz kaçak alarm sistemlerinin varlığı ve işlerliği?
19. Kazan dairesinde ana yakıt deposu ile kazanın bulunduğu bölümün yanmaz bir malzeme ile ayrılıp ayrılmadığının kontrolü?
20. Brülör, yakıt deposu, ön ısıtıcı ve yakıt boruları ara bağlantı yerlerinde yakıt sızıntısı var mı?
21. Yakıt hattında filtre kullanılmış mı?
22. Yakıt depoları havalandırması ve topraklaması var mı?
23.Yakıt depoları, korozyona ve dış etkilere
karşı korunmuş mu?
24. Yakıt seviye göstergesi çalışıyor mu?
25. Yakıt deposu en az 25cm yükseklikte bir kaide üzerine oturtulmuş mu?
26. Yakıtın taşmasını önleyici tedbirler alınmış mı?
27. Kazan ısıtma yüzeyleri temiz mi?
28. Kazan ve bağlantılarının izolasyon durumu
29. Ön duman sandığı kapak contaları
30. Manometre işletme basıncının en az 2 katını gösteriyor mu? İşletme basıncı kırmızı renkle belirlenmiş mi? Dikey şekilde bağlanmış mı? En az iki adet manometre var mı? Manometrenin işaretleri, kazan boyunun bir buçuk katı uzaklıktan rahatça okunabilecek büyüklükte mi?
31. Kazan iki adet besi suyu pompası var mı? Pompa sistemi otomatik mi? Pompalarda salmastra kaçağı var mı?
32. Besi suyu filtrelendiriliyor mu? Yumuşatılmış su kullanılıyor mu? En az iki adet besi suyu pompası ile besleniyor mu? Pompalar uygun mu?
33. Kazan patlama kapakları çalışıyor mu?
34. Su seviye göstergeleri muhafaza altında mı? En az ve en çok su seviye göstergeleri işaretlenmiş mi? Limitörü var mı?
35. 25 m² ısıtma yüzeyine sahip kazanlar için su seviye göstergesi bağlantı borusu iç çapının 25 mm olup olmadığı, 25 m² den büyük kazanlar için bağlantı borusu iç çapının en az 45 mm olup olmadığı kontrol edildi mi?
36. Su seviye göstergelerinin giriş ve çıkışlarında kazan basıncına uygun birer adet vana var mı?
37. Su seviye göstergeleri kolay okunabiliyor mu? Blöf yapınca çalışıyor mu?
38. Emniyet ventilleri doğrudan doğruya kazanla bağlantılı mı?
39. Emniyet ventili çalışma basıcının 1.1 katında açıyor mu?
40. Emniyet ventili fazla basıcı dışarı atarken,tahliye borusu güvenli bir alana direkt verilmiş mi?
41. Basınç ayar otomatiği çalışıyor ve standartlara uygun mu?
42. Flanş, conta, kapak durumu uygun mu?
43. Brulör, presostat ayarlarına uygun çalışıyor mu?
44. Kazan su seviyesi eksilmesi ve ani basınç yükselmesi durumunda çalışanlara haber veren sesli ve ışıklı uyarı sistemi var mı?
Emniyet Valfi (x 1,1) (Emniyet ventilleri test düzeneğine veya kazan üzerindeki yerlerine montajı yapılarak işletme basıncının 1,1 katında çalışıp çalışmadıkları kontrol edilir. Emniyet ventili kontrolü kazan üzerinde yapılıyorsa hiçbir zaman kazan yeniden test basıncına çıkarılamaz.)
Hidrostatik Test (x 1,5) (Buhar kazanı, brülör ve diğer elemanların elektrik bağlantıları ana şalterden kapatılır. Akışkan su sıcaklığı 50º C’nin altına düşürülmüş olan buhar kazanının bütün bağlantıları körlenerek kazan içerisi tamamen su ile doldurulur. Test manometresi ve test pompası buhar kazanına bağlanarak, buhar kazanı çalışma basıncına kadar çıkartılıp daha sonra test basıncı olan işletme basıncının 1,5 katına çıkartılır. Kazan manometreleri ile test manometresi karşılaştırılarak kazan üzerindeki manometrelerin doğru basınç değerlerini gösterip göstermedikleri kontrol edilir. 30 dk. içerisinde arka ve ön duman sandığı, alev- duman doruları, ayna kaynak makineto boru kaynak bağlantıları, kazan külhan ve cehennemliğinden; sızıntı, terleme ve kaçağın olup olmadığı kontrol edilir. Hidrostatik basınç testi sonunda kazan basıncı yavaş yavaş ve kontrollü bir şekilde düşürülür.)
6. Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolü Sıcak Su Kazanı Periyodik Kontrolü
Firmalardaki sıcak su ihtiyacını karşılamak amaçlı kurulan kazanlardır.
Kalorifer Kazanı, Sıcak Su Kazanı periyodik kontrol sırasında yapılan test ve kontroller aşağıda görüldüğü gibidir.
1. Kazan teçhizatları ve parçaları sağlam mı?
2. Flanş, conta, kapak durumu uygun mu?
3. Isıtma yüzeyleri temiz mi?
4. Korozyon Belirtileri var mı?
5. Kazan operatörünün belgesi var mı?
6. Kazan sağlam bir kaide üzerine oturtulmuş mu?
7. Tesisat uygun mu?
8. İzolasyon sağlam mı?
9. Emniyet ventili uygun mu?
10. Flanş ve Vanalarda sızıntı var mı?
11. Emniyet boruları uygun mu?
12. Emniyet ventili blöfü bina dışına bağlanmış mı?
13. Kazan dairesinin genel durumu?
14. Pencereler ve kapılar yanmaz malzemeden mi?
15. Pis su pompası ve yer süzgeci var mı?
16. Havalandırma yeterli mi?
17. Yapılan bakımlar sicil defterine işleniyor mu?
18. Duman bacası temizleme kapağı var mı?
19. Yangın söndürme cihazı var mı?
20. Elektrik Tesisatı uygun mu?
21. Baca uygun ve temiz mi?
22. Gaz kaçak alarm sistemleri var mı?
23. Yakıt deposunun genel durumu uygun mu?
24. Yakıt seviye göstergesi uygun mu?
25. Yakıt borularında ve bağlantılarında sızıntılar var mı?
26. Yakıt deposunun topraklaması mevcut mu?
27. Sıvı yakıtlı kazanlarda yerüstü sıvı yakıt depoları kazan dairesinden ayrı bir hacimde mi?
28. Brülörün genel durumu uygun mu?
29. Brülör kazanla uyumlu çalışıyor mu?
30. Yakıt deposu ile kazan arası bölünmüş mü?
31. Kömür yığma yüksekliği uygun mu?
32. Kazancı aletleri tam ve sağlam mı?
33. Izgaranın durumu uygun mu?
34. Yanma sağlıklı mı?
35. Kömür analiz raporu var mı?
36. Basınçlı Kap Emniyet Valfi (x 1,1) (Emniyet ventilleri test düzeneğine veya kazan üzerindeki yerlerine montajı yapılarak işletme basıncının 1,1 katında çalışıp çalışmadıkları kontrol edilir. Emniyet ventili kontrolü kazan üzerinde yapılıyorsa hiçbir zaman kazan yeniden test basıncına çıkarılamaz.)
37. Hidrostatik Test (x 1,5) (Sıcak su kazanı, brülör ve diğer elemanların elektrik bağlantıları ana şalterden kapatılır. Akışkan su sıcaklığı 50º C’nin altına düşürülmüş olan sıcak su kazanının bütün bağlantıları körlenerek kazan içerisi tamamen su ile doldurulur. Test manometresi ve test pompası Sıcak su kazanına bağlanarak, Sıcak su kazanı çalışma basıncına kadar çıkartılıp daha sonra test basıncı olan işletme basıncının 1,5 katına çıkartılır. Kazan manometreleri ile test manometresi karşılaştırılarak kazan üzerindeki manometrelerin doğru basınç değerlerini gösterip göstermedikleri kontrol edilir. 30 dk. içerisinde arka ve ön duman sandığı, alev-duman doruları, ayna kaynak makineto boru kaynak bağlantılarından, kazan külhan ve cehennemliğinden; sızıntı, terleme ve kaçağın olup olmadığı kontrol edilir. Hidrostatik basınç testi sonunda kazan basıncı yavaş yavaş ve kontrollü bir şekilde düşürülür.)
7. Kızgın Yağ Kazanı Periyodik Kontrolü
Yağın kaynama noktası, suyun kaynama noktasına göre yüksek olduğu için yüksek sıcaklıklara çıkarak daha büyük enerjiler taşınabilmektedir. Yüksek enerjiye ihtiyaç duyan sistemlerde yağlı sistemler kullanılmaktadır.
Kızgın Yağ Kazanı periyodik kontrol sırasında yapılan test ve kontroller aşağıda görüldüğü gibidir.
1. Önceki kontrol formu var mı? Eksikler giderilmiş mi?
2. Kapasite, etiket bilgileri ve kullanma talimatı uygun mu?
3. Sicil kartı ve bakım kayıtları mevcut mu?
4. Kazan Operatör Belgesi var mı?
5. Genel görünüş ve uyarı levhaları
6. Kazan dairesinin konut hacimleri altına, üzerine ve bitişiğine kurulup kurulmadığı?
7. Kazan dairesinin biri dışa açılan en az iki karşılıklı ve yangına dayanıklı kapısının varlığı?
8. Kazan dairesi zemininde yağ toplanmayacak şekilde yer gideri ve yer süzgecinin varlığı ve işlerliği?
9. Kazan dairesi doğal ve/veya cebri havalandırmasının uygun olup olmadığı kontrolü?
10. Kazan dairesinde yeterli cins ve miktarda yangın söndürme cihazı var mı?
11. Kazan dairesinde parlayıcı patlayıcı ve yanıcı malzemelerin var mı?
12. Kazan dairesi aydınlatmaları ve elektrik tesisatının gözle genel kontrolü?
13. Kazan ve brülörün yerden en az 20 cm yükseklikte sağlam bir kaide üzerinde olup olmadığı kontrolü?
14. kazan bacası temizliğinin düzenli yapılıp yapılmadığı ve kayıt altına alınıp alınmadığının kontrolü?
15. Kazanların bacaya en yakın yoldan bağlanıp bağlanmadığı kontrolü?
16. Duman bacası temizleme kapağı var mı?
17. Kazan bacasına emniyetli ulaşımın sağlanıp sağlanmadığı ve kazan bacasında koruma şapkasının olup olmadığı kontrolü?
18. Gaz yakıtlı Kazan dairesinde gaz kaçak alarm sistemlerinin varlığı ve işlerliği?
19. Kazan dairesinde ana yakıt deposu ile kazanın bulunduğu bölümün yanmaz bir malzeme ile ayrılıp ayrılmadığının kontrolü?
20. Brülör, yakıt deposu, ön ısıtıcı ve yakıt boruları ara bağlantı yerlerinde yakıt sızıntısı var mı?
21. Yakıt hattında filtre kullanılmış mı?
22. Yakıt depoları havalandırması ve topraklaması var mı?
23.Yakıt depoları, korozyona ve dış etkilere
karşı korunmuş mu?
24. Yakıt seviye göstergesi çalışıyor mu?
25. Yakıt deposu en az 25cm yükseklikte bir kaide üzerine oturtulmuş mu?
26. Yakıtın taşmasını önleyici tedbirler alınmış mı?
27. Kazan ısıtma yüzeyleri temiz mi?
28. Kazan ve bağlantılarının izolasyon durumu
29. Ön duman sandığı kapak contaları
30. Manometre işletme basıncının en az 2 katını gösteriyor mu? İşletme basıncı kırmızı renkle belirlenmiş mi? Dikey şekilde bağlanmış mı? En az iki adet manometre var mı? Manometrenin işaretleri, kazan boyunun bir buçuk katı uzaklıktan rahatça okunabilecek büyüklükte mi?
31. Kazan iki adet yağ pompası var mı? Pompa sistemi otomatik mi? Pompalarda salmastra kaçağı var mı?
32. Yağ filtrelendiriliyor mu? En az iki adet yağ pompası ile besleniyor mu? Pompalar uygun mu?
33. Kazan patlama kapakları çalışıyor mu?
34. Yağ seviye göstergeleri muhafaza altında mı? En az ve en çok yağ seviye göstergeleri işaretlenmişmi? Limitörü var mı?
35. 25 m² ısıtma yüzeyine sahip kazanlar için su seviye göstergesi bağlantı borusu iç çapının 25 mm olup olmadığı, 25 m² den büyük kazanlar için bağlantı borusu iç çapının en az 45 mm olup olmadığı kontrol edildi mi?
36. Yağ seviye göstergelerinin giriş ve çıkışlarında kazan basıncına uygun birer adet vana var mı?
37. Yağ seviye göstergeleri kolay okunabiliyor mu?
38. Emniyet ventilleri kazanla bağlantılı mı?
39. Emniyet ventili çalışma basıcının 1.1 katında açıyor mu?
40. Emniyet ventili fazla basıcı dışarı atarken, tahliye borusu güvenli bir alana direkt verilmiş mi?
41. Basınç ayar otomatiği çalışıyor ve standartlara uygun mu?
42. Flanş, conta, kapak durumu uygun mu?
43. Brulör, presostat ayarlarına uygun çalışıyor mu?
44. Kazan yağ seviyesi eksilmesi ve ani basınç yükselmesi durumunda çalışanlara haber veren sesli ve ışıklı uyarı sistemi var mı?
Emniyet Valfi (x 1,1) (Emniyet ventilleri test düzeneğine veya kazan üzerindeki yerlerine montajı yapılarak işletme basıncının 1,1 katında çalışıp çalışmadıkları kontrol edilir. Emniyet ventili kontrolü kazan üzerinde yapılıyorsa hiçbir zaman kazan yeniden test basıncına çıkarılamaz.)
Hidrostatik Test (x 1,5) (Kızgın Yağ kazanı, brülör ve diğer elemanların elektrik bağlantıları ana şalterden kapatılır. Akışkan yağ sıcaklığı 50º C’nin altına düşürülmüş olan kazanının bütün bağlantıları körlenerek kazan içerisi tamamen yağ ile doldurulur. Test manometresi ve test pompası kazana bağlanarak, çalışma basıncına kadar çıkartılıp daha sonra test basıncı olan işletme basıncının 1,5 katına çıkartılır. Kazan manometreleri ile test manometresi karşılaştırılarak kazan üzerindeki manometrelerin doğru basınç değerlerini gösterip göstermedikleri kontrol edilir. 30 dk. içerisinde arka ve ön duman sandığı, boru kaynak bağlantıları, sızıntı, terleme ve kaçağın olup olmadığı kontrol edilir. Hidrostatik basınç testi sonunda kazan basıncı yavaş yavaş ve kontrollü bir şekilde düşürülür.)
8. Boyama Kazanı Periyodik Kontrolü
Tekstil firmalarında kumaş boyamalarının bazıları basınç altında yapılabilmektedir. Bu yüzden basınca dayanıklı boyama kazanları kullanılmaktadır. 0,5 bar işletme basıncını geçen kazanların periyodik kontrolü zorunlu olduğu için 0,5 bar işletme basıncını geçen boyama kazanlarının periyodik kontrolü zorunludur.