Sütunlu matkap, genellikle delik delme işlemi için kullanılan sabit matkap türüdür. İmalat sanayide delik delme amaçlı farklı büyüklüklerde kullanılmak amaçlı tasarlanmıştır. Büyük işlerde kullanılmak için üretilen sütunlu matkaplar kayış kasnak sistemi ile çalışmaktadır. İmalat sanayinde iş parçalarını kolaylıkla delmek için devir sayısı ayarlanarak yapılmaktadır. Sütunlu matkap’da iş mili, sütun, ayak, ayrıca sağa sola çevrilebilen ve yüksekliği ayar edilebilen matkap tablasından meydana gelir, ilerleme, matkap milinden bağımsız olarak çalışan bir dişli tertibatı üzerinden yapılır.
Sütunlu matkap, elektrik motoruyla çalışan bir mil üzerindeki dişliden alınan hareket, diğer dişlilere iletilir. Böylece matkap mili, çeşitli devir sayılarında çalıştırılabilir. Sütunlu matkap delici uç ile metal, ağaç vs gibi malzemeler üzerine istenilen çapta ve boyda işlem yapar. Sütunlu matkap çeşidi radyal matkaplara göre ufak çaplı ve orta seviyelerde delik delmek için kullanılmaktadır.
Kendi masa tipi tezgahına sahip Sütunlu matkap çeşitleri de 2 gruba ayrılmaktadır.
İşlem sıralı matkap tezgahı; Aynı anda bir den fazla delik delme amacıyla tasarlanmış tezgahlardır.
Çok milli matkap tezgahı; Birbirini takip eden işlemlerde (Delik Rayba, klavuz çekme) kullanılır ve her fener miline ait bir motor bulunur.
Sütunlu Matkap Periyodik Kontrolü
Her ne kadar farklı çeşitlerde bulunsa da delme gibi işlemler yaptıkları için mutlaka periyodik kontrolleri yapılmalıdır. Zira periyodik kontrolleri yapılmayan sütunlu matkaplar olası tehlikelere yol açabilmektedir. Yasal olarak periyodik kontrolü zorunlu olan bu makinalar herhangi bir kazaya sebebiyet vermemesi için periyodik kontrolleri yapılması gerekmektedir.
Sütunlu matkapların periyodik kontrol yapılması insan can ve mal güvenliğini sağladığı gibi aynı zamanda iş yerinde iş verimliliğini arttırmaktadır. Herkes için yararlı olan bu kontroller mutlaka aksatılmamalıdır.
Sütunlu matkaplar 6331 İş sağlığı ve güvenliği kanunu kapsamında hazırlanan “İş ekipmanları kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği”ne uygun olarak periyodik kontrolleri yapılması zorunludur.
Bu Yönetmeliğin amacı, işyerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemektir. 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm işyerlerini kapsar. İş ekipmanlarının bakım, onarım ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirlenen aralıklarda ve kriterlerde, imalatçı verileri ile fen ve tekniğin gereklilikleri dikkate alınarak yapılır.
Sütunlu Matkap Periyodik Kontrol Süresi
Bu yönetmeliğe göre Sütunlu matkap periyodik kontrol süresi; Tezgâhlara yılda bir bakım ve muayene yapılması yeterlidir. Preslerin muayeneleri TS EN 692+A1 ve TS EN 693+A2 standartlarına uygun olarak gerçekleştirilir. Bu bentte sayılan ekipmanlar için bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde yer alan hükümler uygulanmaz.
Sütunlu Matkap Periyodik Kontrol Raporu
İlgili standart ve yönetmeliklere göre yapılan kontroller sonucunda yetkili muayene kuruluşumuz Trakya Laboratuvar, profesyonel ekip ve ekipmanları ile sütunlu matkap kontrolleri gerçekleştirmektedir. Yapılan periyodik kontroller sonucunda firmamız sütunlu matkap için gerekli raporu hazırlayıp firmaya sunmaktadır.
İş veren ise hazırlanan raporda eğer eksiklik belirtilmişse gerekli sürelerde bu arıza ve eksiklikleri gidererek en kısa sürede sütunlu matkap’ın çalışmasını sağlar. İş sağlığı ve güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının uygun olmadığının belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar güvenle kullanılabileceği ibaresinin de yer aldığı ikinci bir belge düzenlenir.